Les

A Les, era hèsta que segueish eth patron occitan deras hèstas, cremar un gran tronc d’avet que hè entram 10 e 12 m de long ena plaça deth vilatge. Era particularitat de Les, que mos indica era importància dera hèsta, que i a ua plaça aperada precisament Plaça deth Haro, on eth haro ei instalat tot eth an e que mèrca era vita e eth ritme dera vediau. En efèt, eth cicle que comença en printemps deth an d’abans, eth dia dera shasclada deth haro, quan e’s prepara eth tronc que serà cremat eth an d’après. Eth dia dera Sent Pèir, que’s hè era quilhada deth haro nau. En ua procession governada peths darrèris maridats deth vilatge, que coronan eth haro nau dab ofrendas de flors (ua corona, un boquet e ua crotz), simbèus de feconditat e de fertilitat.

Eth grop de danças locau, Es Corbilhuèrs de Les, qu’animan eth desfilat dab danças aranesas. Un còp qu’eth haro ei quilhat ena plaça, que i va demorar tot eth an. Ua setmana abans, entà Sent Joan, eth 23 de junh, que’s crema eth haro ena plaça deth vilatge. Un còp benadit, que s’i bota eth huec  e pendent qu’eras es·hlamas arriban entath cèu, ua còlha de joenis que hèn cremar eras halhas. Que son elements de grana importància ena hèsta que’s hèn dab pèths de cedirèr, eras uas ensús eras autas e estacadas dab hiu de hèr. Eths mès joenis que las hèn tornejar per dessús eth cap coma projectiles de huec que simbolizan eth eishampladís deth element purificator, per totis eths cornèrs deth vilatge. Quan s’an cremat eras halhas, que començan eras danças, dab eth grop locau en vestits tradicionaus de colors vistosas e dab danças caracteristicas e gaujosas coma es Aubades, eth Tricotèr, eth Cadrilh e eth Balh Plan.

Era net qu’ei plia d’elements simbolics e de credenças : qu’ei tanben era net deth amor, on bèth temps a, fòrça coples e’s prometian. En mès, era hèsta qu’ei plan caracteristica dera identitat aranesa, dab eras suas musicas, danças e instruments tradicionaus gascons que s’an recuperat gràcias ath trebalh deth grop Es Corbilhuèrs.

Entà’n saber mès : https://torismeles.com/eth-haro/
Facebook : https://www.facebook.com/EsCorbilhuers/
Instagram : #ethharo
Tel. Comuna : 973 647303

Entà’n saber mès :
Menetrier, B. (2017). “Les Fêtes du Solstice d’Été en Aran et Cominges”, Revue de Comminges et des Pyrénées Centrales, nº133, 357-369.
Montoya, Jép de (2017). “Rites e mites ancestraus”, Tèrra Aranesa, nº14, 107-114.

Fotos e Videos

TV3 Eth estrangèr ara cremada deth haro, 2019
https://www.ccma.cat/tv3/alacarta/el-foraster/el-moment-mes-emocionant-del-foraster-a-les-la-crema-deth-haro/video/5967909/

Eth Haro
https://www.youtube.com/watch?v=T69hf9tS_as&t=25s

Cremada deth haro 2014
https://www.youtube.com/watch?v=oRlTjKdWAPA

Quilhada deth haro nau. Les, 2018. Fotografia : Mathilde Lamothe

Quilhada deth haro nau. Les, 2018. Fotografia : Mathilde Lamothe

Cremada deth haro. Les, 2019. Fotografia : Xavier Roigé

Quilhada deth haro nau. Les, 2018. Fotografia : Mathilde Lamothe