Era hèsta dera enfància

tornar

contunhar

Eras hèstas deth huec qu’implican tanben ua integracion de divèrsas generacions. Coma en totas eras hèstas, que’s produseish era relhèva generacionala, e de totis petitis enlà, eths mainatges que son introduidis ara realizacion dera hèsta, aths sòns mistèris, ara sua cultura… Entà hèr aquerò, eths mainatges e joenis de totis eths vilatges qu’an un ròtle fòrça actiu enas hèstas pirenencas, tant ena preparacion coma ena sua celebracion, e en fòrça vilatges que s’i hèn celebracions especificas entaths petitons. En tot transméter era passion e era coneishença pera hèsta que se n’assegura era sua continuitat.

Eras halhas de lum d’Andòrra

Istoricament, qu’èran eths mainatges que portavan eras halhas. Totun, dab era recuperacion deras halhas pendent eras annadas ueitanta, qu’estèren eths adultes sols a celebrar-la, en tot deishar de costat eths mès petitis peths possibles dangèrs que supausa era manipulacion deth huec. Mès ath briu deth temps, que s’inventèc ua hèsta navèra entaths mainatges : era halha deths Lums que hèn tornejar eths mainatges, que venguen halhaires de lum.

Que comencèren en 2005, dab era volontat d’iniciar eths hilhs e eras hilhas deths halhaires ena hèsta. Que son bòlas de lum que’s hèn tornejar coma eras deths adultes, e atau eths mainatges qu’aprenen e que profitan tanben dera tradicion. Coma eths mès grans, que’s vesteishen d’ua capa e qu’an eths sòns halhaires menors, eths quaus presideishen era cremada e que son eths representants dera hèsta pendent un an. Quan venguen mès grans, que celèbran eth Batisme deth Huec e alavetz ja poderàn portar eras halhas de huec. Mès eth sovier deras halhas de lum que’u portaràn per tostemps !

Eths mainatges aras halhas

Soent, eths mainatges que celèbran era hèsta en tot portar ua halha de dimensions mès petitas e dab un percors mès accessible, mès tot parièr dab eth huec coma element protagonista. Que baishan tanben dera montanha en tot hèr camins de lum dinc a arribar en vilatge. Quan son mès grans que’s juntan ath percors deths adultes.

Entad assegurar era participacion deths mainatges, de totis petitis enlà, que les perpausan programacions especialas adaptadas ath sòn atge. Generalament, eths mès petitons que son eths prumèrs qu’entran en tot portar eras suas halhas, acompanhadis peths sòns pairs e mairs. Après que seguiràn eths diferentis gropes d’atges : eths mès grans e eths joenis. Entad ac hèr possible, que i a haros pròchi en vilatge e a distància corta, dab petitis percors. Mès a escala redusida que viven dab era madeisha intensitat era celebracion dera hèsta.

Qu’ei interessant de saber que, pendent eths periòdes de crisi deras halhas, eths mainatges qu’èran eths sols protagonistas dera net de halhas. Era hèsta qu’èra vista coma ua causa deths mainatges, impròpia deths adultes. Totun, paradoxalament, eths mainatges qu’assegurèren era continuitat deras halhas !

Eths mainatges e eths hars o halhas

Enas celebracions occitanas deths hars e halhars, eths mainatges que son invitats a participar de faiçons diferentas. En quauques vilatges (mès qu’ei pauc frequent) que les hèn participar en tot hèr-les alugar eth har o halhar, ja que sia generalament alugat peth Maire o ua personalitat deth vilatge. Eths mainatges qu’obsèrvan eth espectacle dab admiracion, coma espectators deras hèstas.

Qu’ei sonque a Sent Bertran de Comenge qu’an un ròtle mès important : aquiu que s’i celèbra un talhèr de fabricacion de halhas e, pendent era net, que son eths mainatges qu’ahlaman eth har e que hèn tornejar halhas petitas per dessús eth cap.

Era continuitat dera hèsta

Transméter era hèsta en totis eths sòns sens qu’ei un desfís pera continuitat dera hèsta. Eras es⋅hlamas que s’arrenovèlan, annada après annada, dab era participacion de personas de diferentas generacions : deths granpairs o pairins dinc aths arrèrhilhs eras es⋅hlamas que s’arrenovèlan. Entà contribuir ad aquesta relhèva generacionala, aqueste Musèu Virtuau nomat Musèu deths Mainatges qu’ei a disposicion de totis, dab recorsis pedagogics, condes, jòcs e activitats.

tornar

contunhar